Bogowie są okrutni

"Dopóki mamy twarze" - Clive Staples Lewis
Wydawnictwo Esprit

Starożytne mity niepodzielnie zawładnęły umysłami i sercami wielu ludzi na przestrzeni tysiącleci. Opowiadane na ulicach wiecznego miasta czy też będące inspiracją dla artystów w czasach Renesansu, aż wreszcie spotykane na kartach powieści literatury współczesnej. Te zakurzone i rozlatujące się już pewnie w proch prastare zwoje niosą w sobie ogromne przesłanie. Czy spojrzymy na nie jako zwyczajne opowiastki tamtych czasów z morałem czy może dojrzymy tam odwieczne prawdy, które powtarzają się z biegiem lat ? Jak to zinterpretujemy, zależy już tylko wyłącznie od nas. Gdyby jednak spojrzeć troszkę dalej niż same te niezwykle opowieści. Zobaczyć je nie jako część historii, lecz zagłębić się w ich własną historię ? Z jakich uczuć, zdarzeń i ludzi biorących w nich udział, powstało to co czytamy obecnie ? Bądź świadkiem tego, jak zrodziły się legendy.

LOSY KRÓLOWEJ GLOME
Król krainy Glome posiadał trzy córki. Rediwal i Orual były dziećmi z pierwszego małżeństwa. Gdy umarła ich matka, król pojął za żoną nową królową. Na znak żałoby dziewczęta musiał ściąć swoje włosy. To właśnie wtedy Orual zauważa swoje proste szare kosmyki upadające w błoto obok pięknych czarnych loków siostry. Aby przygotować się godnie na nadejście męskiego potomka, król zatrudnia Greckiego niewolnika zwanego Lisem. Orual zachwycona jest gdy król przydziela jej oraz siostrze Lisa aby ten popróbował na nich nauki zanim narodzi się godny następna tronu. Na świat przychodzi jednak nie syn, a córka imieniem Istra, a później zwana także Psyche. W dodatku jest to najpiękniejsza istota jaka stąpała po tej krainie. Psyche marzy aby zamieszkać na szycie złowieszczej Szarej Góry, którą włada syn bogini Ungit. Wszystko jednak ma swój kres, tak samo jak szczęśliwe lata nauki filozofii życia i poezji w gaju Orual, Psyche i Lisa.
W krainie Glome czci się bowiem krwawą boginię Ungit. Gdy na kraj spada nieszczęście jedne za drugim, wszyscy próbują przebłagać boginię. Odkupienie wymaga jednak złożenia największej ofiary. Któż inny mógłby być wybrankiem dla Cienia Bestii niż ta, którą za sprawą swojej urody, czczona była już za życia ?
Orual nie jednak zamierza porzucić siostry, nawet jeśli wyrok już zapadł, nawet jeśli oskarżyć przyjdzie jej samych bogów.

MROK BARBARZYŃSTWA I ŚWIATŁO GRECJI
Historię poznajemy z perspektywy najstarszej córki króla Glome, a potem także królowej czyli Orual. Życie wiodło ją dwoma ścieżkami, których nigdy pogodzić nie mogła. Z jednej strony w jej umyśle istniały odwieczne nakazy i tradycje barbarzyńskiego państwa. Świętość zawsze kryła się w mrokach gdzie przelewano krew. Z drugiej zaś nauki filozofii starożytnej Grecji przekazane przez Lisa, które to co boskie opisywały jako światłość.
Jako małe dziecko wiedzie żywot szczęśliwy, to inni ludzie z biegiem lat zwracają jej uwagę na zewnętrzną brzydotę. Mimo tego Orual szczerze kocha najpiękniejszą wśród wszystkich Istrę.

REINTERPRETACJA MITU
Opowieść ta jest reinterpretacją mitu o Psyche i Erosie. Informację o  tym znajdziemy w podtytule angielskiego wydania tej ostatniej powieści C.S.Lewisa. W polskim wydaniu znajdujemy to wyjaśnienie dopiero w posłowie. Autora znamy przede wszystkim z sławnego cyklu "Opowieści z Narnii". Tak samo tamta powieść, jak i jego ostatnia książka, przepełnione są refleksjami związanymi z ludzkim powołaniem, wiarą i odkupieniem.
Reinterpretacja mitu nie oznacza, że znajdziemy go w powieści w niezmienionej formie. Wręcz przeciwnie. To historia głównej bohaterki czyli Orual, a nie jej siostry Psyche, która w mitologicznych przekazach jest główną postacią w tej przypowieści. Choć koniec mitu wyznacza także koniec losów Psyche, to losy Orual są zupełnie inne.
Nie jest ona zawistną siostra, która zobaczywszy bogactwa, doprowadziła do krzywdy siostry. Orual odmówiono daru zobaczenia tego co widziała Psyche. Orual musi więc uwierzyć, choć nie widzi. Tak samo jest przecież z naszą wiarą. Ta jedna zmiana powołuje lawinę i zmienia bieg całej historii, przez co wydaje mi się ona o wiele ciekawsze niż mit o Psyche i Erosie w swojej pierwotnej wersji. Jest też o wiele mroczniejsza i budzi w nas większą trwogę niż mit. Ungit to nie piękna kobieta, lecz czarny kamień w najmroczniejszej części świątyni. Czasem można w nim dostrzec twarz, ale prawie zawsze krew ofiar spływa po jego krawędziach. Psyche widzi Szarą Górę jako dom pięknego boga, za to Orual dostrzega łańcuchy, którymi przykuwa się ofiarę do drzewa aby nie uciekła gdy przyjdzie ją pożreć Cień Bestii.

REKOMENDACJE

Dla kogo jest ta książka ? Z całą pewnością dla miłośników greckiej mitologii. Orual bliżej do żołnierza niż księżniczki, dlatego bliskie jej będą bitwy i zapobieganie zgubnym skutkom intryg dworskich. Krwawa bogini Ungit to tylko kolejne wcielenie greckiej bogini Afrodyty. Jest to powieść refleksyjna, ale nie zabraknie w niej dobrej akcji i chwil pełnych napięcia. Nie zabraknie też postaci na zawsze zapadających w pamięć. W poszukiwaniu odpowiedzi udamy się wraz z Orual w miejsca tak mroczne, gdzie już nic nie jest pewne, a rzeczywistości nie można odróżnić od snu. Jak wyjaśnia nam sam autor ten mit jest tutaj jedynie "źródłem, a nie wzorem". Nikt tak pięknie nie ożywia mitów i nadaje im nową formę jak C.S.Lewis.
Serdecznie polecam !

MOJA OCENA : 7,5 / 10

Niemcy jak to Niemcy zawsze dadzą swoją okładkę a do tego jeszcze swój tytuł powieści (nie będący tłumaczeniem tytułu). W tym przypadku tytuł jest trafny i to bardzo "Du selbst bist die Antwort" w moim tłum. "To właśnie Ty sam jesteś odpowiedzią".
Orual wysuwa oskarżenie przeciw bogom, to od nich żąda argumentacji ich okropnych czynów. Czy kiedykolwiek otrzyma odpowiedź, która znaczyć będzie więcej niż złudzenie czy spłoszony o świcie sen, gdy umysł mu zaprzecza ?

PRZECZYTAJ FRAGMENT :
20 stron Księgi Pierwszej można przeczytać na stronie wydawnictwa
LINK - Przeglądaj Książkę